تصفیه فاضلاب بیمارستانی به دلیل وجود مواد خطرناک و آلایندههای مختلف فرآیندی پیچیده و حساس است که نیازمند استفاده از روشهای پیشرفته فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی میباشد. در مرحله پیشتصفیه فاضلاب ابتدا از طریق غربالگری و تصفیه شنی از ذرات بزرگ و زبالههای جامد پاکسازی میشود. پس از آن در فرآیند تهنشینی ذرات معلق با ایجاد شرایط مناسب تهنشین میشوند. برای افزایش کارایی این مرحله از فرآیندهای انعقاد و لختهسازی با استفاده از مواد شیمیایی استفاده میشود که به جمعآوری و تهنشینی ذرات معلق کمک میکنند.
در ادامه فاضلاب از فیلترهای مختلف عبور داده میشود تا ذرات باقیمانده حذف شوند. در مرحله تصفیه بیولوژیکی از سیستمهای لجن فعال و راکتورهای بیولوژیکی استفاده میشود که در آنها میکروارگانیسمها به تجزیه مواد آلی موجود در فاضلاب میپردازند. همچنین در برخی موارد از لجن بیهوازی برای تجزیه مواد آلی در شرایط بیهوازی استفاده میشود که به کاهش آلایندهها کمک میکند. این مراحل از با هم ترکیب میشوند تا فاضلاب بیمارستانی به سطحی از کیفیت برسد که بتوان آن را به محیط زیست تخلیه کرد یا برای استفاده مجدد تصفیه نمود. این فرآیندها از تصفیه فاضلاب بهداشتی نه تنها به حفاظت از محیط زیست کمک میکنند بلکه برای جلوگیری از شیوع بیماریها و آلودگیهای مختلف در جامعه نیز موثر هستند.
بیشتر بخوانید: تصفیه فاضلاب آبکاری
مراحل تصفیه فاضلاب بیمارستانی
تصفیه فاضلاب بیمارستانها یکی از مهمترین مسائل در مدیریت پسماندهای بهداشتی و محیط زیست است. فاضلاب بیمارستانی به دلیل دارا بودن مواد شیمیایی، پاتولوژیک و میکروبی نیازمند روشهای خاصی برای تصفیه و پاکسازی است. شرکت ارکان گستر نیر با بهرهگیری از تکنولوژیهای پیشرفته و دانش فنی متخصصان خود راهکارهای موثری برای تصفیه فاضلاب بیمارستانی ارائه میدهد.
بیشتر بخوانید: تصفیه فاضلاب صنایع لبنی
پیشتصفیه
در مرحله پیشتصفیه هدف اصلی جداسازی مواد جامد معلق بزرگ و آشغالهای درشت از فاضلاب است. این فرآیند شامل استفاده از غربالها، آشغالگیرها و حوضچههای تهنشینی اولیه است. شرکت ارکان گستر نیر با طراحی و اجرای سیستمهای پیشتصفیه کارآمد به کاهش بار آلایندههای موجود در فاضلاب کمک میکند و مراحل بعدی تصفیه را تسهیل میسازد.
بیشتر بخوانید: حذف فلزات سنگین از فاضلاب
تصفیه اولیه
در این مرحله مواد جامد معلق و بخشی از مواد آلی قابل تهنشینی از فاضلاب جدا میشوند. این فرآیند عموماً شامل استفاده از حوضچههای تهنشینی اولیه و تلههای چربی است. حوضچههای تهنشینی به کاهش بار آلودگی و افزایش کارایی سیستمهای تصفیه ثانویه کمک میکنند. شرکت ارکان گستر نیر با طراحی حوضچههای تهنشینی و تلههای چربی موثر به بهبود کیفیت فاضلاب خروجی کمک میکند.
بیشتر بخوانید: پکیج تصفیه فاضلاب بی هوازی
تصفیه ثانویه
تصفیه ثانویه شامل استفاده از فرآیندهای بیولوژیکی برای حذف مواد آلی محلول و کلوئیدی است. این فرآیندها شامل سیستمهای لجن فعال، بیوفیلمهای ثابت و فرآیندهای هوازی و بیهوازی هستند. شرکت ارکان گستر نیر با بهرهگیری از تکنولوژیهای بیولوژیکی مدرن کارایی تصفیه ثانویه را به حداکثر میرساند و به کاهش بار آلودگی کمک میکند.
بیشتر بخوانید: چربی گیر فاضلاب به روش DAF و CPI
تصفیه ثالثیه
تصفیه ثالثیه یا پیشرفته برای حذف مواد آلایندهای که در مراحل قبلی تصفیه نشدهاند انجام میشود. این مرحله شامل فرآیندهای شیمیایی، فیزیکی و بیولوژیکی نظیر فیلتراسیون، جذب سطحی، اکسیداسیون شیمیایی و نیتریفیکاسیون/دنیتریفیکاسیون است. شرکت ارکان گستر نیر با ارائه راهکارهای تصفیه پیشرفته به بهبود کیفیت نهایی فاضلاب خروجی و حفاظت از محیط زیست کمک میکند.
بیشتر بخوانید: ایستگاه پمپاژ آب و فاضلاب
گندزدایی
آخرین مرحله در تصفیه فاضلاب بیمارستانی گندزدایی است که به منظور از بین بردن میکروارگانیسمهای بیماریزا انجام میشود. این مرحله میتواند شامل استفاده از کلر، ازن، اشعه ماوراء بنفش و دیگر روشهای ضدعفونی کننده باشد. شرکت ارکان گستر نیر با بهرهگیری از تکنولوژیهای پیشرفته گندزدایی تضمین میکند که فاضلاب تصفیه شده عاری از عوامل بیماریزا بوده و به محیط زیست بازگردانده میشود.
بیشتر بخوانید: ابزار دقیق
پکیج تصفیه فاضلاب بیمارستانی
پکیج تصفیه فاضلاب بیمارستانی یک سیستم کامل و جمعوجور برای تصفیه فاضلابهای بیمارستانی است که به دلیل داشتن آلایندههای خاص و خطرناک، نیاز به تکنولوژیهای پیشرفته و چندمرحلهای دارد. این پکیجها به گونهای طراحی شدهاند که با توجه به حجم و نوع آلایندهها، به راحتی در محیط بیمارستان نصب و بهرهبرداری میشوند و معمولاً شامل چندین مرحله تصفیه هستند تا بتوانند استانداردهای محیط زیست و بهداشت را برآورده کنند.
ویژگیهای پکیج تصفیه فاضلاب بیمارستانی
- ساختار فشرده و قابل حمل این پکیجها معمولاً به صورت فشرده و ماژولار طراحی میشوند و قابلیت نصب آسان در فضای محدود بیمارستانها را دارند. همچنین، این ساختار ماژولار به کاربران اجازه میدهد که در صورت نیاز، به راحتی اجزا را تعمیر یا تعویض کنند.
- کاربری آسان و بهرهبرداری خودکار پکیجهای تصفیه فاضلاب بیمارستانی معمولاً به سیستمهای کنترل خودکار مجهز هستند و امکان پایش و کنترل از راه دور نیز در بسیاری از آنها فراهم است. این ویژگیها باعث میشود که بهرهبرداری از سیستم برای کاربران ساده و کمهزینه باشد.
- مقاومت بالا در برابر آلایندههای شیمیایی و دارویی این پکیجها با استفاده از مواد مقاوم و تجهیزات باکیفیت، برای مقابله با آلایندههای شدید و مقاوم به ویژه داروها و مواد شیمیایی طراحی شدهاند. معمولاً از فولاد ضد زنگ یا پوششهای مقاوم در برابر خوردگی برای ساخت آنها استفاده میشود.
بیشتر بخوانید: اسکرابر گاز
مراحل تصفیه در پکیج تصفیه فاضلاب بیمارستانی
- پیشتصفیه (Pre-treatment) در این مرحله، زبالههای درشت و مواد جامد معلق اولیه از فاضلاب جدا میشوند. فیلترها و آشغالگیرها برای حذف این ذرات مورد استفاده قرار میگیرند تا از گرفتگی و آسیب به مراحل بعدی جلوگیری شود.
- تصفیه بیولوژیکی (Biological Treatment) مرحلهی تصفیه بیولوژیکی با استفاده از میکروارگانیسمها برای حذف مواد آلی و برخی آلایندههای بیولوژیکی انجام میشود. روشهایی مانند لجن فعال یا راکتورهای بیوفیلمی و نیز راکتورهای بیولوژیکی غشایی (MBR) برای حذف مواد آلی استفاده میشود.
- تصفیه شیمیایی (Chemical Treatment) این مرحله شامل افزودن مواد شیمیایی مانند کلر، ازن یا پرمنگنات برای حذف آلایندههای شیمیایی و ضدعفونی است. ترکیبات دارویی و برخی ترکیبات شیمیایی با کمک این مواد تجزیه یا به مواد کمخطرتر تبدیل میشوند.
- تصفیه پیشرفته و نهایی (Advanced and Final Treatment) این مرحله برای اطمینان از حذف کامل آلایندههای باقیمانده، به کار میرود و شامل تکنیکهایی نظیر ازنزنی، پرتو فرابنفش (UV)، و اسمز معکوس (RO) است. این روشها برای از بین بردن ترکیبات مقاوم مانند داروها، ویروسها و میکروارگانیسمهای بیماریزا کاربرد دارند.
- گندزدایی (Disinfection) در مرحله پایانی، از مواد گندزدا مانند کلر یا UV برای از بین بردن میکروارگانیسمهای باقیمانده استفاده میشود تا فاضلاب تصفیه شده بتواند به طور ایمن وارد محیط زیست شود.
مزایای استفاده از پکیج تصفیه فاضلاب بیمارستانی
- کاهش آلودگیهای محیطی: حذف آلودگیهای میکروبی، دارویی و شیمیایی از فاضلاب بیمارستانی و جلوگیری از ورود آنها به محیط زیست.
- صرفهجویی در فضا و هزینه: طراحی فشرده این پکیجها نیاز به فضای کمتری دارد و هزینههای ساخت و نصب را کاهش میدهد.
- پایبندی به استانداردها: این پکیجها به گونهای طراحی شدهاند که تمامی استانداردهای ملی و بینالمللی مربوط به فاضلاب بیمارستانی را رعایت کنند.
- بهرهبرداری آسان و خودکار: سیستمهای کنترل پیشرفته و خودکار باعث میشود بهرهبرداری از این پکیجها نیاز به نیروی انسانی کم و تخصص کمتری داشته باشد.
مزایای تصفیه فاضلاب بیمارستانی
تصفیه فاضلاب بیمارستانها به دلیل ماهیت خطرناک و پیچیده آن از اهمیت ویژهای برخوردار است. این نوع فاضلاب حاوی انواع مختلفی از آلایندهها، شامل مواد شیمیایی، پاتولوژیک، دارویی و میکروبی است که میتواند برای محیط زیست و سلامت عمومی بسیار مضر باشد. انجام فرآیندهای تصفیه موثر برای این فاضلابها نه تنها برای حفاظت از محیط زیست بلکه برای پیشگیری از انتقال بیماریها و حفظ سلامت جامعه ضروری است. در این راستا تصفیه فاضلاب بیمارستانی مزایای متعددی دارد که در ادامه به تفصیل بررسی میشوند.
بیشتر بخوانید: پکیج تزریق مواد شیمیایی
حفاظت از سلامت عمومی
تصفیه فاضلاب بیمارستانی بهطور مستقیم به کاهش خطرات بهداشتی ناشی از آلودگیهای میکروبی و شیمیایی کمک میکند. فاضلاب بیمارستانی میتواند حاوی عوامل بیماریزا مانند ویروسها، باکتریها و انگلها باشد که در صورت رهاسازی بدون تصفیه به منابع آب میتوانند موجب بروز بیماریهای خطرناکی شوند. با انجام فرآیندهای تصفیه مانند گندزدایی و فیلتراسیون این میکروارگانیسمها بهطور موثر از بین رفته و سلامت عمومی جامعه حفظ میشود. این امر بهویژه در مناطقی که منابع آب آشامیدنی محدود است اهمیت بیشتری دارد.
بیشتر بخوانید: قطره گیر تیغه ای
حفاظت از محیط زیست
تصفیه فاضلاب بیمارستانی نقش مهمی در حفاظت از محیط زیست ایفا میکند. فاضلابهای بیمارستانی حاوی مواد شیمیایی و دارویی مختلفی هستند که میتوانند به آبها و خاکها نفوذ کرده و اکوسیستمهای طبیعی را تخریب کنند. مواد دارویی مانند آنتیبیوتیکها و مواد شیمیایی آزمایشگاهی میتوانند تاثیرات منفی بر روی حیات آبی و خاکی داشته باشند و باعث مقاومت میکروبی و اختلالات هورمونی در موجودات زنده شوند. با تصفیه مناسب این فاضلابها از انتشار این مواد مضر به محیط زیست جلوگیری شده و تعادل اکوسیستمها حفظ میشود.
بیشتر بخوانید: بگ فیلتر
پیشگیری از آلودگی منابع آب
یکی از مهمترین مزایای تصفیه فاضلاب بیمارستانی جلوگیری از آلودگی منابع آب است. فاضلابهای بیمارستانی میتوانند شامل فلزات سنگین، مواد شیمیایی خطرناک و آلایندههای آلی باشند که در صورت ورود به منابع آب سطحی و زیرزمینی میتوانند کیفیت آب را بهشدت تحت تاثیر قرار دهند. این آلودگیها میتوانند به زنجیره غذایی انسان و حیوانات وارد شده و سلامت عمومی را تهدید کنند. تصفیه فاضلاب بیمارستانی با استفاده از روشهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی باعث حذف یا کاهش قابل توجه این آلایندهها شده و کیفیت منابع آب را بهبود میبخشد.
بیشتر بخوانید: بلوئر هوا
حفظ منابع طبیعی
تصفیه فاضلاب بیمارستانی به بازیافت و استفاده مجدد از آب کمک میکند. با توجه به محدودیت منابع آبی در بسیاری از مناطق جهان، استفاده بهینه از آب تصفیه شده به عنوان یک منبع ارزشمند، اهمیت بالایی دارد. آب تصفیه شده میتواند برای کاربردهای غیر شرب مانند آبیاری فضای سبز، شستشو و استفاده در فرآیندهای صنعتی مورد استفاده قرار گیرد. این امر به حفظ منابع آبی طبیعی کمک کرده و فشار بر منابع آب تازه را کاهش میدهد. همچنین بازیافت آب تصفیه شده میتواند هزینههای مربوط به تامین آب را کاهش دهد و در عین حال به حفظ محیط زیست کمک کند.
بیشتر بخوانید: بگ فیلتر صنایع غذایی
رعایت قوانین و مقررات بهداشتی و زیستمحیطی
بسیاری از کشورها دارای قوانین و مقررات سختگیرانهای در زمینه دفع فاضلابهای بیمارستانی هستند. تصفیه فاضلاب بیمارستانی به مراکز درمانی کمک میکند تا از مقررات بهداشتی و زیستمحیطی پیروی کرده و از جریمهها و مشکلات قانونی جلوگیری کنند. علاوه بر این رعایت این مقررات نشاندهنده تعهد مراکز درمانی به مسئولیت اجتماعی و حفاظت از محیط زیست و سلامت عمومی است. با اجرای فرآیندهای تصفیه مناسب بیمارستانها میتوانند به عنوان الگوی بهداشتی و زیستمحیطی در جامعه شناخته شوند و اعتماد عمومی را به خود جلب کنند.
بهترین روش تصفیه فاضلاب بیمارستانی
تصفیه فاضلاب بیمارستانی به دلیل محتوای آلایندههای خطرناک مانند داروها، پاتوژنها، مواد شیمیایی و عناصر رادیواکتیو، نیازمند فرآیندهای ویژه و پیشرفتهای است. برخی از بهترین روشهای تصفیه فاضلاب بیمارستانی عبارتند از:
1. پیشتصفیه (Pre-treatment)
در این مرحله، مواد جامد درشت مانند زبالههای بیمارستانی و برخی مواد معلق از فاضلاب جدا میشوند. از توریها و فیلترهای مکانیکی برای این کار استفاده میشود تا سیستم تصفیه را در مراحل بعدی از آسیب دیدن محافظت کنند.
2. تصفیه اولیه (Primary Treatment)
در این مرحله، از روشهای تهنشینی برای جدا کردن مواد جامد و معلق سنگین استفاده میشود. در این مرحله بیشتر آلودگیهای فیزیکی و بخشی از بار آلودگی کاهش مییابد.
3. تصفیه بیولوژیکی (Biological Treatment)
در این مرحله، میکروارگانیسمها برای کاهش مواد آلی محلول و آلودگیهای زیستی به کار میروند. رایجترین روشهای بیولوژیکی شامل موارد زیر هستند:
- سیستمهای لجن فعال (Activated Sludge Systems): این سیستمها با کمک میکروارگانیسمهای هوازی، مواد آلی محلول را تجزیه میکنند.
- راکتورهای بیولوژیکی غشایی (MBR): یکی از کارآمدترین روشها که ترکیب تصفیه بیولوژیکی و جداسازی غشایی را برای حذف ذرات و باکتریها انجام میدهد.
4. تصفیه شیمیایی (Chemical Treatment)
در تصفیه شیمیایی، از مواد شیمیایی مانند کلر، ازن یا پرمنگنات برای ضدعفونی کردن و کاهش میزان مواد شیمیایی سمی استفاده میشود. این روشها برای حذف میکروارگانیسمهای بیماریزا و برخی آلایندههای دارویی بسیار موثر هستند.
5. تصفیه پیشرفته (Advanced Treatment)
این مرحله شامل تکنیکهای پیشرفته برای حذف آلایندههای خاص و مقاوم در فاضلاب بیمارستانی است. برخی از تکنیکهای پیشرفته عبارتند از:
- تصفیه با ازن (Ozonation): از ازن برای اکسیداسیون ترکیبات آلی مقاوم و ضدعفونی استفاده میشود.
- اسمز معکوس (Reverse Osmosis): با استفاده از غشاهای خاص، آلایندههای میکرو و نانو از فاضلاب جدا میشوند.
- پرتو فرابنفش (UV Radiation): این روش برای ضدعفونی فاضلاب و از بین بردن میکروارگانیسمهای مقاوم موثر است.
6. گندزدایی نهایی (Final Disinfection)
در مرحله آخر، برای اطمینان از حذف کامل میکروارگانیسمهای بیماریزا، معمولاً از گندزدایی با کلر یا UV استفاده میشود.
برای تصفیه کامل و موثر فاضلاب بیمارستانی، ترکیبی از این روشها مورد نیاز است تا بتوان آلایندههای خطرناک و پیچیده موجود را به طور کامل حذف کرد و از آسیب به محیط زیست جلوگیری نمود. انتخاب روشهای تصفیه به حجم و نوع فاضلاب و نیز به الزامات محیط زیستی و مقررات محلی بستگی دارد.
استاندارد فاضلاب بیمارستانی
استانداردهای تصفیه فاضلاب بیمارستانی برای حفظ سلامت محیط زیست و جلوگیری از انتقال بیماریها و آلودگیهای شیمیایی و دارویی بسیار حائز اهمیت هستند. این استانداردها به آلایندههای مختلف موجود در فاضلاب بیمارستانی از جمله مواد آلی، شیمیایی و میکروبی، پرداخته و به روشها و میزان تصفیه مورد نیاز برای هرکدام اشاره دارند.
1. شاخصهای کیفی مهم در استاندارد فاضلاب بیمارستانی
شاخصهای مختلفی برای تعیین کیفیت و میزان آلودگی فاضلاب بیمارستانی وجود دارند که در استانداردهای مختلف باید رعایت شوند. مهمترین شاخصها عبارتند از:
- BOD (اکسیژن بیوشیمیایی مورد نیاز): میزان مواد آلی که در آب وجود دارد و میتواند باکتریها را تغذیه کرده و باعث کاهش اکسیژن محلول شود. مقدار BOD باید زیر 30 میلیگرم در لیتر باشد.
- COD (اکسیژن شیمیایی مورد نیاز): میزان اکسیژن مورد نیاز برای اکسیداسیون مواد شیمیایی در فاضلاب. مقدار COD نباید از 60 میلیگرم در لیتر بیشتر باشد.
- TSS (مواد جامد معلق): مقدار مواد جامد که به صورت معلق در آب وجود دارند. مقدار TSS باید زیر 30 میلیگرم در لیتر باشد.
- pH (اسیدیته): میزان pH فاضلاب بیمارستانی باید بین 6.5 تا 8.5 باشد.
- میکروارگانیسمها و پاتوژنها: در استانداردها باید تصفیههای موثری برای حذف باکتریها، ویروسها، و دیگر میکروارگانیسمهای بیماریزا در نظر گرفته شود.
- ترکیبات دارویی و شیمیایی خاص: برخی از ترکیبات دارویی و شیمیایی خاص، مانند آنتیبیوتیکها و مواد شیمیایی سمی، باید به حداقل یا صفر برسند.
2. روشهای پیشنهادی برای دستیابی به استانداردهای فاضلاب بیمارستانی
برای دستیابی به استانداردهای فوق، روشهای تصفیه فاضلاب باید به دقت انتخاب شوند. ترکیب چندین روش تصفیه معمولاً لازم است:
- تصفیه بیولوژیکی: برای کاهش میزان BOD و COD از طریق سیستمهای لجن فعال یا راکتورهای بیولوژیکی غشایی.
- تصفیه شیمیایی: برای حذف مواد شیمیایی سمی و دارویی، از جمله کلرزنی و ازنزنی.
- فیلتراسیون و جداسازی فیزیکی: استفاده از غشاها و فیلترهای پیشرفته برای حذف جامدات معلق و مواد میکروبی.
- ضدعفونی نهایی: استفاده از پرتو فرابنفش یا کلر برای ضدعفونی نهایی فاضلاب قبل از تخلیه به محیط زیست.
3. رعایت استانداردهای ملی و بینالمللی
استانداردهای فاضلاب بیمارستانی معمولاً توسط سازمانهای محیط زیست و بهداشت ملی و بینالمللی تنظیم و کنترل میشوند. در ایران، استانداردهای تخلیه فاضلاب بیمارستانی باید با مقررات سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هماهنگ باشد.
در سطح بینالمللی، برخی از استانداردهای معتبر شامل EPA (آژانس حفاظت محیط زیست آمریکا) و WHO (سازمان بهداشت جهانی) هستند که دستورالعملهای دقیقی در این زمینه ارائه دادهاند.
4. پایش و کنترل کیفیت
برای اطمینان از رعایت استانداردهای فاضلاب بیمارستانی، پایش مداوم و آزمایشهای دورهای کیفیت آب بسیار مهم است. آزمایشها باید در بازههای زمانی منظم انجام شده و پارامترهای ذکر شده اندازهگیری شوند تا از تخلیه آب پاک و بدون آلودگی به محیط زیست اطمینان حاصل شود.
استانداردهای فاضلاب بیمارستانی برای حفاظت از محیط زیست و سلامت عمومی ضروری هستند. رعایت این استانداردها از طریق استفاده از سیستمهای تصفیه پیشرفته و چند مرحلهای امکانپذیر است و باید به صورت مداوم پایش و کنترل شوند.
جمعبندی
پکیج تصفیه فاضلاب بیمارستانی یکی از موثرترین و قابلاعتمادترین روشها برای تصفیه فاضلابهای بیمارستانی است که با طراحی ماژولار، سیستمهای پیشرفته و قابلیت بهرهبرداری آسان، به بیمارستانها این امکان را میدهد که بدون نیاز به فضای زیاد و با هزینه مناسب، از پس تصفیه آلودگیهای خطرناک برآیند و استانداردهای بهداشتی و محیط زیستی را رعایت کنند.