روشهای اصلی حذف بو از جریان های گازی

ارکان گستر ارائه دهنده راه حلهای مهندسی و به روزترین روشها در تمامی صنایع و اصنافی  است که با موضوع پر چالش حذف بو از جریان های گازی درگیر هستند ، لذا اراده مشتری برای بالا بردن کیفیت محیط کاری ، آرامش پرسنل و نیز رضایت همسایگان مهمترین فاکتور در ارائه پیشنهاد مناسب برای رفع این معضل خواهد بود.  

بوهای نامطبوع زیادی میتواند از جریان های گازی منتشر شود که میتوان آنها را به عنوان بوهایی شبیه بوی تخم مرغ فاسد، سیر، آمونیاک و… توصیف کرد. منبع تولید بو می تواند از فرآیندهای مختلف مانند جریان های گازی و یا سیستم های تصفیه فاضلاب باشد که ناشی از ترکیبات زیر است:

  • هیدروژن سولفید ( H2S )
  • سولفوریک دی اکساید ( SO2 )
  • ایندول ها
  • اسکاتولزها
  • آمین ها

با توجه به مواد شیمیایی مختلف که منبع احتمالی بو هستند، روش‌ های مختلفی برای کنترل بو مورد نیاز است و برای حذف کامل بو توصیه می‌ شود. در بسیاری از موارد با توجه به نوع بو و غلظت آن روش های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی برای کنترل بو استفاده می شود. روش های فیزیکی حذف بو مانند جذب سطحی به وسیله کربن اکتیو ، روش های بیولوژیکی مانند استفاده از بیوفیلتراسیون و از روش های شیمیایی کنترل بو میتوان از اسکرابر گازی نام برد که تا حد زیادی باعث حذف بو می شود.

روش فیزیکی حذف بو

در موارد بسیار محدودی از روش های فیزیکی دیگری از قبیل اسپری مواد معطر به گازهای حاوی بوی  نامطبوع نیز استفاده شود. اما این روش معایبی مانند حذف موقت بو و اضافه شدن بوی مواد معطر به بوهای نامطبوع دارد و در حالت کلی برای حجم های بالای ترکیبات بوی نامطبوع اسپری مواد معطر نتیجه مطلوبی برای حذف بو نخواهد داشت. علت بوی بد منتشر شده وجود گازهای غیر آلی شامل هیدروژن سولفید ،آمونیاک و یا ترکیبات آلی فرار هستند که در خروجی بسیاری از صنایع تولید شده و باعث آزار کارکنان و ساکنان آن منطقه می شود. بنابراین با درنظرگرفتن روش های جدید حذف بو باید از انتشار این بوهای مزاحم در فضای محیط جلوگیری شود.

ارکان گستر ارائه دهنده راه حلهای مهندسی و به روزترین روشها در تمامی صنایع و اصنافی  است که با موضوع پر چالش حذف بو درگیر هستند ، لذا اراده مشتری برای بالا بردن کیفیت محیط کاری ، نیز آرامش پرسنل و رضایت همسایگان مهمترین فاکتور در ارائه پیشنهاد مناسب برای رفع این معضل خواهد بود.

روش های اصلی حذف بو از جریان های گازی
یک تصویر شماتیک برای درک انتشار بد بو در محیطهای مختلف

حذف بو در صنایع مختلف

صنایع زیر همواره دارای بیشترین چالش را در حذف بوهای نامطبوع منتشر شده میباشند :

  • تصفیه خانه ها ی فاضلاب بهداشتی-انسانی و صنعتی
  • کارخانه های صنایع غذایی و خوراک یا صنایع لبنی
  • کارخانه های چرم سازی
  • صنایع رنگرزی
  • صنایع ریخته گری
  • کارخانه های تولید اسید یا مواد شیمیایی

حذف بو  به وسیله جذب سطحی (Activated Carbon)

کربن فعال ترکیبات بودار را با عبور جریان بودار از روی سطح آن جذب می­کند و یکی از راه های حذف بو است. کربن فعال دارای سطح جذب بسیار بالا و همچنین خواصی مانند کشش سطحی مناسب است.کربن فعال با به دام انداختن ترکیبات بودار در فضاهای متخلخل خود به کنترل بو کمک می کند. موادی که برای تولید کربن فعال استفاده می شوند عبارتند از: پوسته نارگیل، زغال چوب و زغال سنگ. کربن فعال یک تکنولوژی بسیار مفید است اما با توجه به امکان اشباع شدن آن و نیاز به جایگزینی میتواند بسیار پرهزینه باشد.

حذف بو از جریان های گازی
تصویر حذف بو به وسیله یک مخزن کربن فعال در یکی از پروژه های صنایع شیمیایی

حذف بو به وسیله اکسیداسیون حرارتی (Thermal waste gas treatment)

عملیات حرارتی می­تواند اساسا به هرگاز و هوای خروجی اعمال شود. با این حال زمانی استفاده می­شود که معمولا غلظت ترکیبات آلی فرار پایین است. اما در واحدهای احتراق رسوب، خوردگی و مشکلات دیگری به وجود می­آید و آلودگی­های مختص خود را دارد. هزینه های عملیاتی بالا در مورد گاز طبیعی، تشکیل و انتشار ثانویه گازهایی همچون نیتروژن و اکسیدهای گوگرد باز هم نوعی منابع آلوده کننده محیط­زیست هستند.

حذف بو توسط بایوفیلترها یا بایو اسکرابرها (Bio Scrubbers)

عملکرد بایوفیلترها با عبور جریان هوای بودار از درون یک پوشش متخلخل است که می­تواند آلی باشد مانند (تراشه پوست و چوب) معدنی مانند (سرامیک) و یا مواد مصنوعی مانند(کربن گرانول و پلاستیک). ترکیبات بودار جذب این پوشش­ها می­شوند که درآن سپس ترکیبات توسط موجودات میکروبی تخریب و اکسید می­شوند.

پارامترهای مهم برای عملکرد مناسب بایوفیلترها رطوبت،کنترل pH و زمان اقامت لازم هوا در آنهاست. ارگانیسم­های میکروبی در یک محیط خشک نمی­توانند رشد و عمل کنند بنابراین یک رطوبت برای آنها لازم است. همچنین میکروب ها به یک محیط PH خنثی برای زنده ماندن و تکثیر نیاز دارند.

از معایب بایوفیلترها، زمان برای جایگزینی آنها است. همچنین یک نقطه ضعف بالقوه پوشش­ها این است که باید مرطوب نگه داشته شوند. بایوفیلترها دارای راندمان حذف بوی بالا، سرمایه و هزینه متوسط، استفاده از مواد شیمیایی کم و تولید عملا هیچ زباله­ای توسط محصولات است. یکی از معایب عمده آنها این است که برای ورودی هوای با غلظت بالا مناسب نیست.

در بایو اسکرابرها و پکینگ اسکرابر میکروارگانیسم ها به صورت معلق در مایع شستشو وجود دارند به علاوه روی مواد پرکننده نیز قرار می گیرند. مهمترین بخش این دستگاه ها برج جذبی است که در آن انتقال جرم بین فاز گاز و فاز آبی اتفاق می افتد و درنتیجه مواد موجود در فاز گاز در دسترس میکروارگانیسم ها قرار می گیرند. معمولا مواد پرشده به منظور افزایش سطح تماس دو فاز نصب می شوند. در بیشتر موارد برای توزیع بهتر، جریان گاز و مایع به صورت مخالف جریان می یابند. بایواسکرابرها که به اسکرابرهای زیستی نیز شناخته میشوند از جمله راهکارهای مناسب برای جلوگیری از تولید سولفید هیدروژن خواهد بود. با این کمک این روش میکروارگانیسم ها مواد آلی و گازهای تولید کننده بوی بد را تجزیه و حذف می کنند.

شماتیک حذف بو به وسیله بایوفیلتر

حذف بو با اسکرابر گازی یا اسکرابر مرطوب (Wet Scrubber)

یکی از راه های حذف بو از جریان های گازی اسکرابر است. اسکرابر مرطوب واحدی عملیاتیست که در آن جزئی از مخلوط جریان گازي بد بو را با جریان مایعی نظیر آب درتماس قرار داده، به نحوي که یک یا چند جزء گازي و ذرات با انحلال در مایع جدا شده و جذب آن می­شوند،در واقع دراین سیستم از آب به عنوان یک واسط جاذب ذرات وگاز استفاده می­گردد. اسکرابر مرطوب به دلیل توانایی در زدایش مؤثر آلاینده هاي گاز و ذرات، استفاده وسیعی در پالایش جریان هاي گازي آلوده و همچنین حذف بو پیداکرده است. این تکنیکی است که در آن جریان گاز آلوده در تماس نزدیک با مایع قرار می­گیرد و با جذب آلاینده ،پالایش صورت می­گیرد. اسکرابرهای گازی علاوه بر حذف بو سولفید هیدروژن برای حذف بو آمونیاک نیز موثر است.

تصویر شماتیک حذف بو به وسیله اسکرابر گاز

همچنین در اسکرابرهای گازی می توان از یک محلول شیمیایی به عنوان مایع اسکراب استفاده نمود. به عنوان مثال می توان با اضافه کردن سدیم هیدروکسید به مایع اسکراب مقدار بوی بد ناشی از هیدروژن سولفید را تا حد زیادی کاهش داد. استفاده از اسکرابر گازی یکی از راه های حذف بو از سیستم تصفیه فاضلاب می باشد و از سایر روش ها کاربردی تر است.

اسکرابر های گازی و بلوئر هوا تنوع زیادی داشته و با بررسی عنصر آلاینده می توان اسکرابر گازی متناسب برای حذف ریز ذرات آلاینده را طراحی و تولید کرد . شاخص مهم بررسی گاز آلاینده سایز ریز ذرات (  Particle Size) و غلظت آلاینده می باشد و با بررسی این دو فاکتور می توان اسکرابر گاز یا اسکرابر ریز ذرات را طراحی نمود و به اجرا رساند.

از بین بردن بوی گاز کپسول و از بین بردن بوی گاز مایع

برای از بین بردن بوی گاز کپسول یا هر بوی نامطبوع دیگر، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

  1. تهویه محیط: برای پاک کردن بوی گاز کپسول از محیط، اولین قدم این است که محلی که بو وجود دارد را تهویه کنید. این کار می‌تواند باز کردن درها و پنجره‌ها و یا استفاده از فن‌های تهویه مکانیکی انجام شود.
  2. جدا کردن منبع بو: اگر منبع بو گاز کپسول ها هستند، از آن‌ها دوری کنید و یا در محیط هایی که تهویه نمی‌شوند، از استفاده از گاز کپسول‌ها خودداری کنید.
  3. استفاده از ماسک: در صورتی که امکان دارد به علت خطرات احتمالی یا عدم اطمینان از منبع بو، از ماسک مناسب استفاده کنید تا از استنشاق بوی نامطبوع جلوگیری کنید.
  4. استفاده از محلول‌های تعطیل کننده بو: برخی از محلول‌ها و اسپری‌ها موجود هستند که می‌توانند بوی ناخوشایند را از هوا حذف کنند یا بوی آن را مخفی کنند.
  5. استفاده از مواد خاص جذب کننده بو: برخی مواد مانند زغال‌های فعال، سدیم بی‌کربنات (سودا)، خلال‌های چوبی و چای، می‌توانند بوهای نامطبوع را جذب کنند و از محیط تصفیه کنند.
  6. نظم‌دهی و شست‌وشو: بسته به نیاز، می‌توانید سطوح مختلف محیط را تمیز کنید و از شست‌وشوی کامل و منظم استفاده کنید تا بوهای ناخوشایند از بین برود.

در نهایت، در صورتی که بو به دلیل یک مشکل جدی و خطرناک مثل نشت گاز باشد، حتماً به مراجع مربوطه اعم از اداره آتش نشانی یا تعمیر کار متخصص مراجعه کنید. ایمنی و سلامتی اولویت شما باید باشد و به هیچ وجه نباید اقدامات غیرمجاز انجام داد.