حذف بو از سیستم تصفیه فاضلاب
بو یکی از شاخص های مشهود آلودگی هوا می باشد و ممکن است از منابع مختلفی از جمله فاضلاب های شهری و صنعتی به وجود آید. در دنیای مدرن امروزی حذف بو و یا کنترل بو به عنوان یکی از اقدامات اولیه در طراحی و راه اندازی سیستم های تصفیه فاضلاب درنظر گرفته می شود. بیشتر مشکلات ناشی از بو در سیستم های جمع آوری فاضلاب و یا واحد های تصفیه اولیه فاضلاب اتفاق می افتد. منبع بو در سیستم های تصفیه فاضلاب میتواند واحدهای بی هوازی(سپتیک تانک)، مخازن نگهداری فاضلاب و تاسیسات دفع لجن باشد. بنابراین راه های حذف بو از سیستم تصفیه فاضلاب باید مورد بررسی قرار گیرد.
عوامل تولید بو در سیستم های تصفیه فاضلاب
از عوامل تولید بو در سیستم های تصفیه فاضلاب وجود مواد آلی، باکتری های بی هوازی و هوازی و فعل و انفعالات شیمیایی و بیولوژیکی می باشد که منجر به تولید گازهایی از قبیل هیدروژن سولفور، آمونیاک، متان و ترکیبات آلی فرار می شود. پراکنده شدن این گازها در محیط های مسکونی و صنعتی باعث بد بو شدن محیط و آزار انسانها شده و می تواند به یک تهدید جدی برای سلامت افراد تبدیل شود.
کنترل و حذف بو از سیستم ها و واحدهای مختلف تصفیه فاضلاب با توجه به آسیب هایی که به سیستم تنفسی افراد وارد میکند و موجب اعتراض و نارضایتی ساکنان منطقه می شود، از اهمیت بالایی برخوردار است. بنابراین به منظور حذف بو میتوان از روش های مختلفی شامل روش های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی استفاده کرد که به تفصیل به آنها پرداخته می شود.
راه های فیزیکی حذف بو از سیستم تصفیه فاضلاب
هوادهی فاضلاب
یکی از راه های حذف بو از سیستم تصفیه فاضلاب هوادهی می باشد که نیاز به تجهیزاتی از قبیل بلوئر و دیفیوزر دارد. انجام هوادهی می تواند مانع از بی هوازی شدن محیط شود. و تاحد زیادی از تولید گازهایی که ناشی از فرایندهای بیولوژیکی بی هوازی هستند جلوگیری کرد. یکی از معایبی که این روش کنترل بو دارد نیاز به مصرف بالای انرژی برای هوادهی می باشد.
جذب سطحی
کربن فعال ترکیبات بودار را با عبور جریان بودار از روی سطح آن جذب می کند. و یکی از راه های حذف بو از سیستم تصفیه فاضلاب است. کربن فعال دارای سطح جذب بسیار بالا و همچنین خواصی مانند کشش سطحی مناسب است.کربن فعال با به دام انداختن ترکیبات بودار در فضاهای متخلخل خود به کنترل بو کمک می کند. موادی که برای تولید کربن فعال استفاده می شوند عبارتند از: پوسته نارگیل، زغال چوب و زغال سنگ. کربن فعال یک تکنولوژی بسیار مفید است اما با توجه به امکان اشباع شدن آن و نیاز به جایگزینی میتواند بسیار پرهزینه باشد.
حذف بو فاضلاب با اسکرابرمرطوب (wet Scrubber)
اسکرابر مرطوب واحدی عملیاتیست که در آن جزئی از مخلوط جریان گازي بد بو را با جریان مایعی نظیر آب درتماس قرار داده، به نحوي که یک یا چند جزء گازي و ذرات با انحلال در مایع جدا شده و جذب آن میشوند،در واقع دراین سیستم از آب به عنوان یک واسط جاذب ذرات وگاز استفاده میگردد. اسکرابر مرطوب به دلیل توانایی در زدایش مؤثر آلاینده هاي گاز و ذرات، استفاده وسیعی در پالایش جریان هاي گازي آلوده و همچنین حذف بو پیداکرده است.
این تکنیکی است که در آن جریان گاز آلوده در تماس نزدیک با مایع قرار میگیرد و با جذب آلاینده ،پالایش صورت میگیرد. اسکرابرهای گازی علاوه بر حذف بو سولفید هیدروژن برای حذف بو آمونیاک نیز موثر است. همچنین در اسکرابرهای گازی می توان از یک محلول شیمیایی به عنوان مایع اسکراب استفاده نمود. به عنوان مثال می توان با اضافه کردن سدیم هیدروکسید به مایع اسکراب مقدار بوی بد ناشی از هیدروژن سولفید را تا حد زیادی کاهش داد. استفاده از اسکرابر گازی یکی از راه های حذف بو از سیستم تصفیه فاضلاب می باشد و از سایر روش ها کاربردی تر است.
روش های بیولوژیکی حذف بو از تصفیه فاضلاب
سیستم های تصفیه گاز با استفاده از فعالیت های میکروارگانیسم که قادر به کاهش آلاینده های آلی از جریان هوا هستند. که از راه های بیولوژیکی حذف بو از سیستم تصفیه فاضلاب می باشد. میکروارگانیسم ها از مواد بودار تغذیه می کنند. و اکسید آنها در بهترین حالت به CO2 و H2Oو سایر محصولات بی بوتبدیل میشود.
استفاده از بیواسکرابر ها
در بیو اسکرابرها میکروارگانیسم ها به صورت معلق در مایع شستشو وجود دارند به علاوه روی مواد پرکننده نیز قرار می گیرند. مهمترین بخش این دستگاه ها برج جذبی است که در آن انتقال جرم بین فاز گاز و فاز آبی اتفاق می افتد و درنتیجه مواد موجود در فاز گاز در دسترس میکروارگانیسم ها قرار می گیرند. معمولا مواد پرشده به منظور افزایش سطح تماس دو فاز نصب می شوند. در بیشتر موارد برای توزیع بهتر، جریان گاز و مایع به صورت مخالف جریان می یابند.
بیواسکرابرها که به اسکرابرهای زیستی نیز شناخته میشوند از جمله راهکارهای مناسب برای جلوگیری از تولید سولفید هیدروژن خواهد بود. با این کمک این روش میکروارگانیسم ها مواد آلی و گازهای تولید کننده بوی بد را تجزیه و حذف می کنند.
راه های شیمیایی حذف بو از سیستم تصفیه فاضلاب
ازن زنی
در تصفیه خانه ها از ازن یا اکسیژن فعال استفاده می شود که منجر به اکسید شدن مواد آلاینده تولید کننده بو می شود. افزودن گاز ازن به تصفیه خانه ها علاوه بر حذف مواد آلاینده و ترکیبات بودار، تا حد زیادی باعث ضدعفونی آن نیز می شود. ازن و اکسیژن فعال بسیار ناپایدار است. و تنها را ه حل برای استفاده از آن برای حذف بوی بد فاضلاب تولید آن در محل مورد نظر می باشد.