اسکرابر گاز (اسکرابر مرطوب - وت اسکرابر- غبارگیر تر - اسکرابر خشک)

اسکرابر گاز

اسکرابر گاز (Gas Scrubber) یکی از تجهیزات مهم در صنایع مختلف است که برای حذف آلاینده‌های گازی، گرد و غبار، بخارات سمی و ذرات معلق از جریان هوا یا گازهای خروجی استفاده می‌شود. این دستگاه‌ها نقش مهمی در کنترل آلودگی هوا و کاهش اثرات زیست‌محیطی صنایع ایفا می‌کنند.

عملکرد اسکرابر گاز

اسکرابرها معمولاً از یک فاز مایع (اغلب آب یا محلول‌های شیمیایی) برای شستشوی گازها و حذف آلاینده‌ها استفاده می‌کنند. این فرآیند بر پایه جذب، واکنش شیمیایی یا ته‌نشینی ذرات انجام می‌شود.

انواع اسکرابرهای گازی

  1. اسکرابر تر (Wet Scrubber):
    • از مایعات (مانند آب، اسید یا محلول قلیایی) برای جذب و حذف گازهای آلاینده استفاده می‌کند.
    • برای کنترل آلاینده‌های محلول در آب مثل دی‌اکسید گوگرد (SO) و آمونیاک (NH) مناسب است.
    • نمونه‌هایی از این نوع اسکرابر شامل اسکرابر ونتوری، اسکرابر افشانه‌ای و اسکرابر پاششی هستند.
  2. اسکرابر خشک (Dry Scrubber):
    • بدون استفاده از مایع کار می‌کند و معمولاً از جاذب‌های جامد مانند آهک، کربن فعال یا سیلیکات آلومینیوم برای حذف آلاینده‌ها بهره می‌برد.
    • مناسب برای حذف گازهای اسیدی و ترکیبات آلی فرار (VOCs) است.
  3. اسکرابر هیبریدی (Semi-Dry Scrubber):
    • ترکیبی از روش‌های تر و خشک است و معمولاً از یک دوغاب برای جذب گازها استفاده می‌کند که پس از تبخیر، مواد آلاینده به‌صورت جامد رسوب می‌کنند.

مهندسی کنترل آلایندگی هوا یک تخصص است و رسیدن به یک خروجی مطلوب نیازبه دانش مهندسی و ساخت بسیارخاص خود میباشد ، لذا با توجه به نیازمندیهای متنوع کارفرما ( مشتریان ) سفارش یک محصول در این حوزه دارای تنوع بسیار بوده و بسته به عملکرد آن در صنایع مختلف متفاوت میباشد. شرکت ارکان گستر از زمان سفارش گذاری محصول تا نصب و راه اندازی و دوره گارانتی مرحله به مرحله همراه کارفرما ( مشتری ) بوده و تا رسیدن به نقطه مطلوب آنرا پشتیبانی کامل خواهد کرد .

شرکت ارکان گستر با تکیه بر دانش مهندسی روز در دنیا و نیز بهره گیری از تکنولوژی منتقل شده از تامین کنندگان اروپایی در حال حاضر سازنده انواع اسکرابرهای خشک و مرطوب مورد نیاز برای صنایع مختلف میباشد . در شرکت ارکان گستر با تکمیل پرسشنامه فنی توسط کارفرما (مشتری) سفارش گذاری انجام شده و پس از محاسبات مربوطه به همراه شبیه سازی در نرم افزارهای تخصصی ،  مشخصات فنی اولیه استخراج و به تایید طرفین خواهد رسید . بنابر این پروسه ساخت در ابتدا  با شفاف سازی کامل همراه بوده و هدف رسیدن به اطمینان کامل مشتری در سفارش گذاری محصول خواهد بود .

ناظر محترم کارفرما ( مشتری)  در طول مدت ساخت هر زمان میتواند در محل کارخانه شرکت ارکان گستر حاضر شده و شاهد پروسه تولید محصول باشد. لذا کیفیت محصول مورد نظر از هر جهت تضمین شده و بهمراه گارانتی یک ساله  و فاینال بوک بهره برداری در اختیار مشتری قرار خواهد گرفت.  در انتها عملکرد محصول نیز پس از نصب و راه اندازی مورد پایش قرار گرفته و پیشتیبانی کامل دوره وارانتی را بهمراه خواهد داشت.

پیشنهاد میگردد قبل از سفارش گذاری جهت اشنایی با نحوه عملکرد دستگاه بیشتر مطالعه کنید.

در  اسکرابر گاز (اسکرابر مرطوب – وت اسکرابر- غبارگیر تر )، مایع شوینده بر روی پکینگ مدیا های بستر پر شده پاشیده شده و بطور دائم یک لایه نازک (فیلم) از مایع شوینده بر روی بستر ایجاد می شود تا با جریان هوای آلوده عبوری از بستر تماس یابد. آلاینده گازی موجود در جریان هوای عبوری در اثر تماس با مایع شوینده از جریان حامل جدا شده و توسط این مایع،جذب یا با آن وارد واکنش می شوند. انرژی تماس بین فازهای گازی و مایع توسط هردو فاز تامین می شود.

استفاده از بستر پکینگ در این نوع اسکرابرها علاوه بر فراهم نمودن مساحت سطح تماسی بزرگ بین فازهای مایع و گازی، باعث اختلاط متلاطم این فازها شده و زمان ماند کافی را برای جذب آلاینده گازی تامین می کند. تامین همزمان سه شرط مذکور برای جذب عمقی آلاینده گازی، ایده آل می باشد. مساحت سطحی زیاد و اختلاط متلاطم فازها برای کنترل ذرات نیز مفید می باشد اما گرفته شدن ذرات باعث تجمع آنها و انسداد بستر می شود. جریان گاز عبوری از بستر اسکرابربطور مداوم تغییر جهت می دهد تا از منافظ بسترها با مقاومت کمتر عبور کند در چنین شرایطی ذرات قادر به تبعیت از جریان گازی نبوده و در برخورد با موانع از جریان هوا جدا می شوند.

با چکه کردن مایع شوینده از بستر،ذرات گرفته شده تجمع یافته و می توانند فضاهای خالی و منافذ بستر را مسدود کنند. این نوع اسکرابرها در مواردی که تنها کنترل ذرات مورد هدف باشند، مورد استفاده قرار نمی گیرند. برای کنترل آلاینده های گازی از اسکرابرهای مرطوب استفاده می شود. این اسکرابرها با تامین سه شرط مساحت تماس زیاد، زمان ماند کافی و اختلاط متلاطم فازهای گاز و مایع، جذب عمقی آلاینده را تا حد ممکن افزایش می دهند. بدلیل چنین ساختاری، برج های پکینگ قادرند به بازده حذف بالا برای بسیاری از آلاینده های گازی نائل شوند.

هدف اصلی از بهره برداری اسکرابر گاز (اسکرابر مرطوب- وت اسکرابر- غبارگیر تر)

اسکرابرهای پکینگ،  وت اسکرابر- غبارگیر تر برای حذف انواع آلاینده های گازی همچون:

هیدروکلریک اسید(HCL)،

سولفوریک اسید(H2So4)، گوگرد دی اکسید(SO2)،

آمونیاک(NH3)، هیدروفلوئوریک اسید(HF )،

و نیز راه حل اساسی و اولیه در  حذف دوده ،  فیوم و همینطور حذف بو  میباشد .

کاربرد  اسکرابر گاز (اسکرابر مرطوب) در صنایع مختلف

  • کارخانه های تولید اسید
  • صنایع فلزی، تولید پیچ و مهره و اتصالات
  • کارخانه های باتری سازی
  • کارخانه های تولید کود شیمیایی
  • کارخانجات ریخته گری
  • کارخانه های تولید مواد شیمیایی
  • صنایع نفت، گاز و پتروشیمی
  • صنایع مرتبط با استخراج طلا

کاربردهای اسکرابر گاز

  • صنایع شیمیایی و پتروشیمی (حذف گازهای سمی مانند کلر و سولفید هیدروژن)
  • نیروگاه‌ها (کنترل انتشار دی‌اکسید گوگرد و نیتروژن)
  • صنایع فولاد و سیمان (کاهش گرد و غبار و گازهای اسیدی)
  • صنایع دارویی و غذایی (کنترل بخارات و بوهای نامطبوع)

مزایای استفاده از اسکرابر گاز

✔ کاهش آلودگی هوا و رعایت استانداردهای زیست‌محیطی
✔ کارایی بالا در حذف گازها و ذرات معلق
✔ امکان استفاده از مواد شیمیایی برای خنثی‌سازی آلاینده‌ها
✔ قابلیت تطبیق‌پذیری با انواع مختلف آلاینده‌ها و صنایع مختلف

اسکرابر تر (Wet Scrubber)

اسکرابر تر یکی از انواع اسکرابرهای صنعتی است که برای حذف آلاینده‌های گازی، گرد و غبار و بخارات سمی از جریان هوا با استفاده از یک مایع (معمولاً آب یا محلول‌های شیمیایی) استفاده می‌شود. این سیستم‌ها برای کنترل آلودگی هوا در صنایع مختلف بسیار کارآمد هستند.

نحوه عملکرد اسکرابر تر

در اسکرابر تر، گاز آلوده از میان یک بستر مایع عبور کرده و آلاینده‌ها در مایع جذب، حل یا واکنش می‌دهند. این فرآیند می‌تواند از طریق پاشش، برخورد، یا عبور از بستری مرطوب انجام شود. پس از جذب، آلاینده‌ها در مایع جمع شده و مایع تصفیه‌شده می‌تواند بازیافت یا تخلیه شود.

انواع اسکرابر تر

  1. اسکرابر (Venturi)
    • دارای یک ناحیه باریک است که باعث افزایش سرعت گاز و برخورد ذرات با قطرات مایع می‌شود.
    • کارایی بالایی در حذف ذرات معلق و گرد و غبار دارد.
    • معمولاً در صنایع فولاد، شیمیایی و سیمان استفاده می‌شود.
  2. اسکرابر پاششی (Spray Tower Scrubber)
    • شامل یک برج بلند است که در آن مایع از بالا پاشیده شده و گاز از پایین وارد می‌شود.
    • مناسب برای جذب گازهای محلول مانند دی‌اکسید گوگرد (SO) و آمونیاک (NH) است.
    • کاربرد در نیروگاه‌ها، پالایشگاه‌ها و صنایع شیمیایی.
  3. اسکرابر با بستر مرطوب (Packed Bed Scrubber)
    • دارای بستری پر از مواد متخلخل است که سطح تماس گاز و مایع را افزایش می‌دهد.
    • برای حذف گازهای اسیدی و آلاینده‌های آلی فرار (VOCs) استفاده می‌شود.
    • در صنایع پتروشیمی، تصفیه دودکش‌ها و تولید مواد شیمیایی کاربرد دارد.
  4. اسکرابر حبابی (Bubble Column Scrubber)
    • در این مدل، گاز از میان یک ستون مایع عبور کرده و حباب‌های گاز در مایع حل می‌شوند.
    • برای جذب گازهای محلول مانند دی‌اکسید کربن (CO) و سولفید هیدروژن (HS) مناسب است.
    • مورد استفاده در فرآیندهای شیمیایی و زیست‌محیطی.

مزایای اسکرابر تر

حذف همزمان ذرات و گازها (برخلاف برخی سیستم‌های فیلتراسیون که فقط یکی از این دو را حذف می‌کنند)
کارایی بالا در جذب گازهای محلول مانند دی‌اکسید گوگرد، کلر و آمونیاک
تطبیق‌پذیری بالا برای استفاده در صنایع مختلف
جلوگیری از تولید گرد و غبار ثانویه که در برخی روش‌های خشک دیده می‌شود

کاربردهای اسکرابر تر

  • صنایع نیروگاهی (کنترل انتشار SO₂ و NOx)
  • صنایع فلزی و سیمان (حذف ذرات معلق)
  • پتروشیمی و پالایشگاه‌ها (جذب گازهای سمی مانند H₂S)
  • صنایع دارویی و غذایی (کنترل بو و بخارات شیمیایی)

اسکرابرهای تر یکی از موثرترین روش‌های کنترل آلودگی هوا هستند که به دلیل توانایی حذف همزمان گازها و ذرات معلق در بسیاری از صنایع به کار می‌روند. با این حال، هزینه‌های عملیاتی و نیاز به تصفیه پساب از چالش‌های اصلی این سیستم‌ها محسوب می‌شود.

اسکرابر خشک  (Dry Scrubber)

اسکرابر خشک یکی از انواع سیستم‌های کنترل آلودگی هوا است که برای حذف گازهای آلاینده و ذرات معلق بدون استفاده از مایعات عمل می‌کند. این روش اغلب در صنایعی که نمی‌توانند از آب یا مواد مایع استفاده کنند، مانند نیروگاه‌های زغال‌سنگی و کارخانه‌های سیمان، به کار می‌رود.

نحوه عملکرد اسکرابر خشک

در اسکرابرهای خشک، مواد جاذب جامد مانند آهک، کربن فعال یا بی‌کربنات سدیم برای واکنش با آلاینده‌های گازی استفاده می‌شوند. این مواد به دو روش زیر آلاینده‌ها را حذف می‌کنند:

  1. جذب شیمیایی (Chemical Adsorption):
    • گازهای آلاینده مانند دی‌اکسید گوگرد (SO)، اکسیدهای نیتروژن (NOx) و ترکیبات آلی فرار (VOCs) به کمک واکنش‌های شیمیایی با مواد جاذب بی‌اثر می‌شوند.
  2. جذب فیزیکی (Physical Adsorption):
    • برخی از آلاینده‌ها مانند دی‌اکسین‌ها و فلزات سنگین به سطح جاذب چسبیده و به دام می‌افتند.

پس از فرآیند جذب، ذرات جامد آلاینده همراه با جاذب مصرف‌شده از طریق فیلترها جدا شده و به‌عنوان ضایعات دفع می‌شوند.

انواع اسکرابر خشک

  1. اسکرابر خشک اسپری (Spray Dryer Absorber – SDA)
    • شامل یک سیستم پاشش مواد جاذب به داخل جریان گاز است.
    • ذرات جامد آلاینده با مواد جاذب واکنش داده و سپس از طریق فیلترها حذف می‌شوند.
    • معمولاً در نیروگاه‌های تولید برق و صنایع پتروشیمی استفاده می‌شود.
  2. اسکرابر خشک تزریقی (Dry Sorbent Injection – DSI)
    • در این روش، جاذب جامد مانند آهک یا بی‌کربنات سدیم مستقیماً به داخل گازهای خروجی تزریق می‌شود.
    • این روش به دلیل هزینه کم و نصب آسان برای کنترل گازهای اسیدی مانند SO و HCl بسیار کاربرد دارد.
  3. اسکرابر کربن فعال (Activated Carbon Scrubber)
    • از کربن فعال برای جذب گازهای سمی و ترکیبات آلی فرار (VOCs) استفاده می‌کند.
    • برای کنترل بو و حذف فلزات سنگین مانند جیوه (Hg) در صنایع مختلف استفاده می‌شود.

مزایای اسکرابر خشک

عدم نیاز به آب یا مایعات (کاهش هزینه‌های تصفیه پساب)
هزینه عملیاتی پایین‌تر نسبت به اسکرابر تر
عدم ایجاد خوردگی در تجهیزات
تولید زباله‌های جامد به جای پساب مایع (دفع راحت‌تر آلاینده‌ها)
نصب آسان و فضای اشغالی کمتر نسبت به اسکرابر تر

کاربردهای اسکرابر خشک

  • نیروگاه‌های زغال‌سنگی و گازی (کنترل انتشار SO₂ و NOx)
  • کارخانه‌های سیمان و فولاد (حذف ذرات معلق و گازهای اسیدی)
  • صنایع پتروشیمی و پالایشگاه‌ها (کنترل بخارات سمی و VOCs)
  • صنایع دارویی و غذایی (حذف آلاینده‌های آلی و فلزات سنگین)

اسکرابرهای خشک یک روش کارآمد و اقتصادی برای حذف آلاینده‌های گازی در صنایعی هستند که نمی‌توانند از مایعات استفاده کنند. این سیستم‌ها به دلیل هزینه عملیاتی کمتر، عدم نیاز به آب و کاهش خطر خوردگی، جایگزین مناسبی برای اسکرابرهای تر در بسیاری از صنایع محسوب می‌شوند.

وت اسکرابر (Wet Scrubber)

وت اسکرابر (Wet Scrubber) یکی از روش‌های کنترل آلودگی هوا است که برای حذف آلاینده‌های گازی، ذرات معلق و بخارات سمی از گازهای خروجی صنایع استفاده می‌شود. در این سیستم، از مایع (معمولاً آب یا محلول‌های شیمیایی) برای جذب، شستشو و حذف آلاینده‌ها استفاده می‌شود.

نحوه عملکرد وت اسکرابر

  1. ورود گاز آلوده: گازهای آلاینده وارد اسکرابر می‌شوند.
  2. برخورد با مایع شستشو: مایع از طریق پاشش، جریان یا عبور از یک بستر مرطوب، با گاز آلوده تماس پیدا می‌کند.
  3. جذب و واکنش: آلاینده‌ها در مایع حل شده یا با مواد شیمیایی موجود در آن واکنش می‌دهند.
  4. جداسازی مایع آلوده: مایع آلوده از گاز جدا شده و گاز تمیز شده به محیط خارج می‌شود.
  5. تصفیه مایع: مایع استفاده‌شده تصفیه یا دفع می‌شود.

انواع وت اسکرابر

۱. اسکرابر (Venturi)

✔ کارایی بالا در حذف ذرات معلق و گازها
✔ استفاده از نازل‌های پاششی برای برخورد شدید گاز با مایع
✔ کاربرد در نیروگاه‌ها، صنایع سیمان و صنایع فلزی

۲. اسکرابر برج اسپری (Spray Tower Scrubber)

✔ استفاده از نازل‌هایی برای پاشش مایع روی گازهای ورودی
✔ مناسب برای حذف دی‌اکسید گوگرد (SO)، آمونیاک (NH) و بخارات شیمیایی
✔ کاربرد در پالایشگاه‌ها، صنایع پتروشیمی و شیمیایی

۳. اسکرابر با بستر مرطوب (Packed Bed Scrubber)

✔ دارای بسترهای پرشده برای افزایش سطح تماس بین مایع و گاز
✔ مناسب برای جذب گازهای اسیدی و آلاینده‌های آلی فرار (VOCs)
✔ کاربرد در تصفیه دودکش‌های صنعتی و صنایع دارویی

۴. اسکرابر چرخشی (Cyclonic Wet Scrubber)

✔ ترکیبی از نیروی گریز از مرکز و شستشوی مایع برای حذف آلاینده‌ها
✔ کارایی بالا در حذف ذرات معلق و گازهای سمی
✔ استفاده در صنایع معدنی و فلزات سنگین

مزایای وت اسکرابر

حذف همزمان گازها و ذرات معلق
کنترل آلاینده‌های مختلف با محلول‌های شیمیایی مخصوص
کاهش دمای گازهای خروجی و جلوگیری از انتشار گرما
کاهش بوی نامطبوع در صنایع شیمیایی و غذایی

کاربردهای وت اسکرابر

🔹 نیروگاه‌ها و صنایع سیمان (کنترل انتشار دی‌اکسید گوگرد)
🔹 پالایشگاه‌ها و صنایع شیمیایی (حذف بخارات سمی)
🔹 صنایع فلزی و معدنی (کنترل گرد و غبار و فلزات سنگین)
🔹 صنایع غذایی و دارویی (کنترل بو و ذرات معلق)

وت اسکرابر یک روش مؤثر برای حذف آلاینده‌های گازی و ذرات معلق از گازهای صنعتی است. با انتخاب نوع مناسب اسکرابر و استفاده از محلول‌های شیمیایی خاص، می‌توان بسیاری از آلاینده‌های خطرناک را به‌طور مؤثر کنترل کرد.

اسکرابر گاز کلر

اسکرابر گاز کلر سیستمی برای جذب و حذف کلر (Cl) از جریان‌های گازی آلوده در صنایع مختلف است. این دستگاه معمولاً در کارخانه‌های شیمیایی، تصفیه‌خانه‌های آب، تولید PVC و پالایشگاه‌ها استفاده می‌شود. اسکرابر گاز کلر با استفاده از مایعات شستشو مانند محلول سدیم هیدروکسید (NaOH) یا سدیم تیوسولفات (NaSO)، کلر را به ترکیبات بی‌ضرر تبدیل کرده و از انتشار آن در محیط جلوگیری می‌کند. بسته به میزان آلودگی، این سیستم می‌تواند از اسکرابر تر، اسکرابر خشک یا اسکرابر دو مرحله‌ای تشکیل شود.

در فرآیند اسکرابر تر، گاز کلر از میان یک بستر مایع قلیایی عبور کرده و در آن حل می‌شود، درحالی‌که در اسکرابر خشک، مواد جاذب جامد مانند کربن فعال یا آهک برای جذب کلر استفاده می‌شوند. اسکرابرهای دو مرحله‌ای ترکیبی از این دو روش هستند و کارایی بیشتری دارند. این سیستم‌ها علاوه بر حذف ایمن گاز کلر، از خوردگی تجهیزات و آسیب‌های زیست‌محیطی نیز جلوگیری کرده و نقش مهمی در افزایش ایمنی صنعتی دارند.

اسکرابر تصفیه هوا

اسکرابر تصفیه هوا یکی از سیستم‌های کارآمد در حذف آلاینده‌های گازی و ذرات معلق از هوا در صنایع مختلف است. این دستگاه با استفاده از مایعات شستشو (مانند آب یا محلول‌های شیمیایی) یا مواد جاذب جامد، آلاینده‌ها را جذب کرده و از ورود آن‌ها به جو جلوگیری می‌کند. اسکرابرهای تصفیه هوا به دو نوع تر (Wet Scrubber) و خشک (Dry Scrubber) تقسیم می‌شوند که هرکدام بسته به نوع آلودگی و نیاز صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این سیستم در نیروگاه‌ها، صنایع شیمیایی، فلزی، سیمانی و پالایشگاهی برای کاهش انتشار گازهای خطرناک مانند SO، NOx و VOCs به کار می‌رود.

در اسکرابرهای تر، هوا از میان یک مایع شستشو عبور کرده و آلاینده‌ها در آن حل یا واکنش می‌دهند، درحالی‌که در اسکرابرهای خشک، از مواد جاذب مانند آهک یا کربن فعال برای جذب آلودگی استفاده می‌شود. این روش‌ها نه‌تنها به کاهش آلودگی هوا و گازهای گلخانه‌ای کمک می‌کنند، بلکه باعث افزایش کیفیت هوای محیط‌های صنعتی و شهری نیز می‌شوند. با توجه به اهمیت حفظ محیط‌زیست و رعایت استانداردهای زیست‌محیطی، اسکرابرهای تصفیه هوا یکی از تجهیزات ضروری در صنایع آلاینده محسوب می‌شوند.

اسکرابر در پالایشگاه

اسکرابر در پالایشگاه یکی از تجهیزات مهم برای کنترل آلودگی هوا و حذف آلاینده‌های گازی و ذرات معلق از جریان گازهای خروجی است. در پالایشگاه‌ها، گازهای حاصل از فرآیندهای پالایش نفت شامل دی‌اکسید گوگرد (SO)، اکسیدهای نیتروژن (NOx)، ترکیبات آلی فرار (VOCs) و بخارات اسیدی هستند که در صورت انتشار، باعث آلودگی شدید محیط‌زیست و خطرات سلامتی می‌شوند. اسکرابرها با استفاده از مایعات شستشو (مانند آب، سود سوزآور یا محلول‌های خاص) یا جاذب‌های جامد (مانند آهک و کربن فعال) این آلاینده‌ها را به دام انداخته و تصفیه می‌کنند. بسته به نوع آلاینده و شرایط پالایشگاه، از اسکرابرهای تر، خشک یا هیبریدی برای کاهش آلودگی استفاده می‌شود.

در اسکرابرهای تر، گازهای آلوده از میان یک مایع شستشو عبور کرده و آلاینده‌ها در آن حل می‌شوند، درحالی‌که اسکرابرهای خشک با تزریق مواد جاذب جامد، گازهای سمی را جذب کرده و ذرات جامد آلوده را از جریان گاز جدا می‌کنند. استفاده از اسکرابرها در پالایشگاه‌ها به رعایت استانداردهای زیست‌محیطی، کاهش انتشار گازهای سمی و جلوگیری از خوردگی تجهیزات و لوله‌ها کمک می‌کند. این سیستم‌ها نقش مهمی در بهبود کیفیت هوا، افزایش ایمنی کارکنان و کاهش اثرات زیست‌محیطی پالایشگاه‌ها دارند.

عملکرد اسکرابر های پکینگ مرطوب

رایج ترین مدل اسکرابر پکینگ اسکرابرهای با مدل جریان متقابل هستند که هم در صنایع شیمیایی به عنوان بخشی از فرایند تولید و هم برای کنترل آلاینده های هوادر صنایع مختلف به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد. در این نوع اسکرابر، جریان هوای آلوده از قسمت پایین آن وارد شده و با عبور از بستر پکینگ، مسیر صعودی را طی می کند.

مایع جاذب یا شوینده آلاینده توسط نازل ها یا سایر روش ها از قسمت بالا و در جهت متضاد با مسیر وا بر روی بستر اسکرابر پاشیده می شود. جریان هوای آلوده در حین عبور از بستر در اثر مکش پرفشار ایجاد شده به طور مداوم تغییر جهت می دهد که این امر باعث تماس و اختلاط خوب بین دو فاز مایع و گازی می شود. این الگوی جریان متضاد در اسکرابر گاز باعث بیشترین بازده تئوریکی قابل حصول می گردد.

 

اسکرابرهای مرطوب (Packed Tower Wet Scrubber)

اسکرابر مرطوب فلزی (Metals scrubber)

اسکرابر تر استینلس استیل 316 و 304

اسکرابر تر استینلس استیل برای خنثی سازی یک فرایند در جریان گازی مورد استفاده قرار میگیرد و علاوه بر مقاومت در برابر خوردگی دارای استحکام بالا و عمر مفید طولانی نسبت به اسکرابر غیر فلزی می باشد

محدوده دما و فشار قابل تحمل اسکرابر پلی اتیلنی به ترتیب 800 درجه سیلسیوس و 10 بار قابل اجرا  می باشد.

اسکرابر کربن استیل با پوشش ضد زنگ و خوردگی

اسکرابر با بدنه کربن استیل همانند اسکرابر استینلس استیل دارای مقاومت بالای بوده ولی در برابر خوردگی بسیار ضعیف می باشد که باید با پوشش سه لایه ای رزینی- پلمیری مناسب تقویت شود

محدوده دما و فشار قابل تحمل اسکرابر پلی اتیلنی به تر تیب 800 درجه سیلسیوس و 10 بار قابل اجرا  می باشد.

اسکرابر مرطوب پلیمری ( polymers scrubber)

اسکرابر تر پلی اتیلنی    

اسکرابر پلی اتیلنی مقاوم در برابر بخارات حاصل از 4 اسید و تیز آب سلطانی می باشد و از این لحاظ با توجه به تولید اسکرابر پلی اتیلنی شرکت ارکان گستر با  مقاومت بدنه 16 کیلو نیوتون بر متر مربع  بهترین گزینه برای آزمایشگاه های اسیدی، سالن های اسید شویی و مکان هایی که میزان انتشار بخارات اسیدی غلیظ قابل توجه است، می باشد.

اسکرابرهای پلی اتیلنی علاوه بر مقاوم بودن در برابر اسید جهت کنترل آلایندگی بخارات اسیدی، دارای راندمان بالای حذف، تعمیر و نگه داری آسان و همچنین  اقتصادی تر از سایر اسکرابر ها می باشد.

محدوده دما و فشار قابل تحمل اسکرابر پلی اتیلنی به ترتیب 90 درجه سیلسیوس و 0.5 بار  می باشد.

اسکرابر مرطوب پلی پروپیلنی

اسکرابر مرطوب پلی پروپیلن همانند اسکرابر پلی اتیلنی مقاوم در برابر اسید های قوی بوده و از لحاظ استحکام از اسکرابر های پلی اتیلنی برتری دارد ولی از لحاظ ساخت ا مکان نشتی در اسکرابر های پلی پروپیلنی با ظرفیت صنعتی  بیشتر از اسکرابر های پلی اتیلنی می باشد.

محدوده دما و فشار قابل تحمل اسکرابر پلی اتیلنی به ترتیب 100 درجه سیلسیوس و 0.8 بار  می باشد.

پکینگ اسکرابر

پکینگ اسکرابر یکی از اجزای دستگاه وت اسکرابر است که به منظور بهبود عملکرد فرآیند از آن استفاده می‌شود. این پکینگ یک ساختار مسامی یا شبکه‌ای است که در داخل بخش مشخصی از وت اسکرابر نصب می‌شود. گاز آلوده از طریق این پکینگ عبور می‌کند، در همین حال محلول مذاب پیرایشی (مذیب) نیز از طریق این محفظه‌ها یا شبکه‌ها جریان دارد. در این نقطه، فرآیند شیمیایی بین گاز آلوده و مذیب اتفاق می‌افتد و آلودگی‌ها و ذرات معلق در گاز در مذیب حل می‌شوند و خروجی گاز تصفیه شده و پاک‌تر به بیرون هدایت می‌شود.

وظیفه‌ی پکینگ در وت اسکرابر، افزایش کارایی فرآیند حذف آلودگی‌ها و تقویت قدرت ازدیاد ذرات آلوده‌ی گاز در محلول است که باعث بهبود عملکرد اسکرابر و کاهش آلودگی‌های محیطی می‌شود.

اجزا اصلی اسکرابر گاز (اسکرابر مرطوب- وت اسکرابر- غبارگیر تر)

برج اسکرابر مرطوب
تصویر شماتیک یک برج اسکرابر مرطوب

پکینگ مدیا (Packing Media)

پکینگ مدیا با فراهم آوردن بستر مرطوب برای جریان گاز ، سطح انتقال جرم بین مایع و گاز را افزایش می دهند. پکینگ مدیا در اشکال مختلفی وجود دارند که هرکدام مشخصه مختص به خود را دارند مانند سطح تماس، افت فشار، وزن ، مقاومت در مقابل خوردگی و قیمت. طول عمر پکینگ ها بر اساس امکان خوردگی، گرفتگی و شکستگی آنها متفاوت است اما در شرایط ایده آل عمر پکینگ ها به اندازه خود برج اسکرابر می باشد.

پکینگ مدیا به دو دسته رندوم و ثابت طبقه بندی می شود. در برج های جذب معمولا از پکینگ های رندوم استفاده می شود. این نوع پکینگ ها ابتدا از سرامیک ساخته می شدند اما به دلیل شکننده بودن آنها استفاده از آنها به مرور زمان کاهش یافت و امروزه عمدتا از پکینگ های فلزی یا پلاستیکی(پلی پروپیلن و پلی اتیلن) استفاده می شود. پکینگ های فلزی برای استفاده در محیط های خورنده مانند گاز های اسیدی استفاده نمی شوند و پکینگ های پلاستیکی نیز در برج های با دمای بالای گاز قابل استفاده نمی باشند.

تصویر پکینگ مدیا از نوع پلی اتیلن
تصویر پکینگ مدیا از نوع پلی اتیلن

توزیع کننده جریان مایع جاذب(Liquid Distributor)

توزیع مایع و وت اسکرابر- غبارگیر تر نقش مهمی در عملکرد موثر اسکرابر پکینگ دارد. برای توزیع بهتر مایع لازم است که برخورد مایع بر سطح پکینگ تا حد امکان یکنواخت باشد. توزیع مایع بر روی پکینگ توسط توزیع کننده لوله ای مشبک و یا نازل هایپاشنده انجام می شود.

لوله های مشبک الگوی خوبی از توزیع مایع بر روی بستر را فراهم می کنند با این وجود چنانچه در مایع جاذب ذرات یا املاح و آلودگی وجود داشته باشد، سوراخ های لوله ممکن است مسدود شود.

نازل های آبپاش متصل به یک توزیع کننده لوله اصلی نیز طرحی است که میتواند در مواردی استفاده شود که لازم باشد مایع پاششی بر روی بستر پر فشار بوده و دبی جریان گاز ثابت بماند. اندازه لوله اصلی، انشعابها و قطر نازل ها بایستی متناسب میزان دبی مایع عبوری از نازل باشند. چنانچه از نازل ها برای توزیع مایع در این اسکرابرها استفاده شود، بهتر است که نازل ها بزرگ باشند. استفاده از نازل های بزرگ با تعداد کم بهتر از نازل های کوچک با تعداد زیاد می باشد. نازلهای بزرگ کمتر مستعد انسداد توسط املاح موجود در مایع جاذب می باشند.

اسکرابر مرطوب
تصویر توزیع کننده جریان در یک پروژه اسکرابر حذف اسید

تکیه گاه بستر پکینگ(Packing Support)

وظیفه صفحه تکیه گاه، تحمل وزن پکینگ ها و درعین حال عبور آزادانه گاز و مایع می باشد. یک تکیه گاه با طرح ضعیف باعث افت فشار زیاد خواهد شد و می تواند باعث استغراق موضعی شود. از طرف دیگر این تکیه گاه باید توزیع یکنواخت جریان گاز حامل آلاینده از داخل بستر را فراهم نماید. این تکیه گاه ها صفحات مشبکی هستند که در ابتدای ورود جریان هوا به داخل بستر پکینگ، کل جریان را به طور یکنواخت بداخل اسکرابر هدایت می نماید.

تصویر تکیه گاه در یک پروژه اسکرابر حذف اسید
تصویر تکیه گاه در یک پروژه اسکرابر حذف اسید

صفحه نگهدارنده پکینگ ها

در دبی زیاد جریان گازی یا در مواردی که به دلیل عملکرد نامناسب، موج زدن اتفاق افتد، لایه های بالای بستر پکینگ می توانند متحرک شوند. تحت چنین شرایطی، پکینگ های سرامیکی شکسته شده و قطعات آنها به سمت پایین اسکرابر افتاده و باعث انسداد منافذ بستر می شوند و یا پکینگ های پلاستیک به سمت بیرون اسکرابر پرتاب می شوند. صفحه های نگهدارنده برای سنگینی کردن بر لایه های فوقانی بستر و جلوگیری از متحرک شدن پکینگ ها مورد استفاده قرار می گیرند.

اهمیت دمیسترپد(Demister Pad)

زمانی که سرعت گاز تصفیه شده خروجی از اسکرابر بالا باشد ممکن است قطرات ریز مایع به عنوان میست و بخار به همراه گاز از بالای برج اسکرابر خارج شوند، به منظور جلوگیری از این فرایند که باعث کاهش بازدهی سیستم می گردد از لایه های مش به هم بافته شده به نام دمیسترپد یا مش پد استفاده می شود که با نصب در بالای برج اسکرابر گازی باعث به دام انداختن قطرات ریز مایع می شوند. دمیسترپد در واقع پوششی از مفتول‍های بسیار ریز به هم بافته شده ودر هم تنیده شده است که باعث به دام انداختن ذرات مایع شده و از خروج آن‍ها به همراه جریان گاز جلوگیری می‍کند. توریها با استفاده از سیم های ظریف ساخته می شوند که با استفاده از این تورها می توان ذرات معلق را به دام انداخت. دمیسترپد ها قابلیت حذف قطرات مایع 5-2 میکرون را دارا هستند.

تصویر دمیستر پد پروژه اسکرابر حذف ذرات
تصویر دمیستر پد پروژه اسکرابر حذف ذرات

شرکت ارکان گستر طراح و سازنده اسکرابر های پکینگ و وت اسکرابر- غبارگیر تر و همچنین تامین کننده تجهیزات داخلی اسکرابر، بلوئر هوا ارائه دهنده به روز ترین  روش های تصفیه آلایندگی گازهای خروجی با بازدهی بالا متناسب با نیاز مشتری می باشد .  لذا این شرکت برای رسیدن به یک قابلیت اطمینان ، قبل از شروع هر پروژه ای  آمادگی خود را برای ارائه مشاوره مهندسی  و نیز بازدید از پروژه های انجام شده در صنایع مختلف داخلی را اعلام میدارد.